Birleşmiş Milletler (BM) tarafından her yıl 5 Haziran’da kutlanan Dünya Çevre Günü’nün bu yılki teması “Bizim Toprağımız. Bizim Geleceğimiz. #RestorasyonNesli” olarak belirlendi.
TEMA Vakfı, “Doğayı Onaracak Nesil” olarak adlandırdığı bu neslin, sürdürülebilir bir gelecek sağlamak için kritik bir görev üstlendiğini vurguladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’in son yayınladığı verilere göre Türkiye, toplam sera gazı emisyonunu 2022’de, önceki yıla kıyasla yüzde 2,4 azalttı. Bu azaltımın, 558,3 milyon ton karbondioksit (CO2) eşdeğeri olduğu açıklandı.
“Vakit kaybetmeden harekete geçilmeli”
Bu dönemde toplam emisyonlarda karbondioksit eşdeğeri olarak en büyük payı yüzde 71,8 ile enerji kaynaklı emisyonlar alırken, bunu sırasıyla yüzde 12,8 ile tarım, yüzde 12,5 ile endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı, yüzde 2,9 ile atık sektörü takip etti. Kişi başı toplam sera gazı emisyonu 1990’da 4,1 ton karbondioksit eşdeğeri iken, 2021’de 6,8 ton ve 2022’de 6,6 ton karbondioksit eşdeğeri olarak hesaplandı.
Sürdürülebilir gelecek için çevresel tehditlere karşı vakit kaybetmeden harekete geçilmesi gerektiğine dikkat çeken TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, “İklim krizinin etkilerini azaltmak, biyolojik çeşitlilik kaybını sona erdirmek ve sürdürülebilir yaşam ile nesiller arası adaleti sağlayabilmek için toplumun tüm kesimlerinin birlikte harekete geçmesi gerekiyor” dedi.
İklim krizinin sebep olduğu kuraklık ve çölleşmenin topraklarımızda bozuluma, su varlıklarının azalmasına ve orman yangınlarının şiddetini artırmasına neden olduğunu belirten Ataç «Tüm bunların yanında doğal varlıklar insan faaliyetleri nedeniyle de hızla yok oluyor. 1990’dan bu yana, dünyada tahrip edilen orman alanı Türkiye’nin dört katı bir büyüklüğe; 420 milyon hektara ulaştı.
Halen her bir dakikada 11 futbol sahası büyüklüğünde orman arazisi tahrip ediliyor. Orman alanlarının tahribi yanında aşırı yararlanma, iklim değişikliği, kirlilik ve işgalci türler nedeniyle biyolojik çeşitlilik de hızla azalıyor. İnsan faaliyetleri sonucunda 1970’den günümüze biyolojik çeşitlilikteki azalma yüzde 68’e ulaştı.
Denizlerde ve okyanuslarda kirlilik nedeniyle yaşamın neredeyse tamamının yok olduğu 245.bin kilometrekare alan bulunuyor. Bugün, 1 milyon tür nesli tehlike altında. Çevresel farkındalığı artıracak geri dönüşüm, enerji tasarrufu ve sürdürülebilir ürünler tercih etmek gibi küçük adımlar, toplu atıldığında önemli etkiler yaratır” dedi.
“Enerji sektörü emisyonları azaldı”
Enerji sektörü emisyonları söz konusu dönemde yüzde 1,4 azalışla 400,6 milyon ton karbondioksit eşdeğerine düştü. Endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı emisyonları 2022’de önceki yıla göre yüzde 6,4 azalarak 69,9 milyon ton karbondioksit eşdeğeri olarak hesaplandı. Bu dönemde tarım sektörü emisyonları yüzde 5,1 azalarak 71,5 milyon ton karbondioksit eşdeğeri oldu. Atık sektörü emisyonları ise yüzde 5,5 artarak 16,3 milyon ton karbondioksit eşdeğerine yükseldi.
